Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam xin trân trọng gửi tới quý độc giả nội dung “Hướng dẫn kỹ thuật vỗ béo bò trước khi giết thịt” do Cục Chăn nuôi ban hành ngày tại Quyết định Số: 294 /QĐ-CN-MTCN do Cục trưởng Cục Chăn nuôi ký ngày 23/9/2020. 

1. Mục đích nuôi bò vỗ béo

Vỗ béo bò là cung cấp các điều kiện tối ưu về nuôi dưỡng, chăm sóc để bò khi  giết thịt cho khối lượng, chất lượng thịt cao đáp ứng được yêu cầu của thị trường,  nhằm gia tăng hiệu quả chăn nuôi.

2. Đối tượng và phạm vi áp dụng

Đối tượng bò vỗ béo: Các giống bò nội, bò lai, bò nhập khẩu không sử  dụng để sinh sản, không sử dụng để khai thác sữa, cày kéo ở các lứa tuổi khác nhau  cần vỗ béo trước khi giết thịt.

Phạm vi áp dụng: Hướng dẫn này áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân  chăn nuôi bò vỗ béo trước khi giết thịt trên phạm vi cả nước.

3. Nội dung hướng dẫn

Để phát triển đàn bò thịt cần nhiều giải pháp căn cơ.

3. 1. Quản lý

3.1.1. Quản lý bò đưa vào vỗ béo

• Khi vỗ béo, nên chia bò thành các nhóm cùng giới tính, độ tuổi và khối lượng ở trong cùng ô chuồng. Khẩu phần thức ăn thay đổi dần để bò làm quen với thức ăn  vỗ béo;

• Bò cần được nhốt ở những nơi khô ráo, sạch sẽ;

• Tách riêng những bò đực chưa thiến để tiến hành thiến trước khi đưa vào vỗ béo, đối với bò cái cần có biện pháp can thiệp để ức chế động dục trong quá trình vỗ béo.

3.1.2. Quản lý bò trong thời gian vỗ béo

• Xác định khối lượng bò và lượng thức ăn thu nhận: Khối lượng của từng cá thể phải được xác định trước khi đưa vào vỗ béo. Hằng tháng, bò được cân hoặc đo  để xác định khối lượng tăng nhằm điều chỉnh khẩu phần ăn phù hợp;

• Hằng ngày, quan sát bò nhằm phát hiện những con có biểu hiện không bình thường để có biện pháp can thiệp kịp thời;

• Nước uống cho bò phải cung cấp đầy đủ đảm bảo chất lượng, an toàn dịch bệnh;

• Không sử dụng chất cấm trong chăn nuôi theo quy định của pháp luật.

3. 2 Nuôi dưỡng

1. Tiêu chuẩn ăn: Tùy theo điều kiện của từng cơ sở mà có thể áp dụng các tiêu chuẩn ăn khác nhau. Khuyến cáo áp dụng tiêu chuẩn ăn của Thái Lan (2010) (Mục 1 của Phụ lục) hoặc tiêu chuẩn ăn của Kearl (1982) (Mục 2 của Phụ lục)

2. Loại thức ăn: Nguyên liệu làm thức ăn cho bò vỗ béo là các nguyên liệu được phép sử dụng làm thức ăn chăn nuôi tại Việt nam theo quy định của pháp luật, được phân thành các nhóm chính: thức ăn thô, thức ăn tinh và thức ăn bổ sung.

Thức ăn thô: Các loại cỏ, thức ăn ủ chua, phụ phẩm công nghiệp, nông nghiệp…;

Thức ăn tinh: Các loại hạt ngũ cốc, hạt họ đậu, cám, các loại khô dầu, các loại bột từ động vật, các loại bột từ thủy sản, thức ăn hỗn hợp…;

Thức ăn bổ sung: Khoáng đa lượng, khoáng vi lượng, axit amin, vitamin, enzyme, chế phẩm probiotic, chế phẩm thảo dược…

3.2.3. Khẩu phần ăn: Thức ăn thô được cho ăn tự do theo nhu cầu, thức ăn tinh và thức ăn bổ sung được cho ăn theo tỷ lệ cân đối để đáp ứng tiêu chuẩn ăn cho bò vỗ béo. Tốt nhất là cho bò ăn tự do khẩu phần ở dạng hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR).

3. 3. Chuồng trại và quản lý chất thải

Chuồng trại: Chuồng nuôi cần đáp ứng yêu cầu về an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh và những quy định về đối xử nhân đạo đối với vật nuôi; chuồng nuôi phải có diện tích phù hợp với số lượng bò và giai đoạn vỗ béo.

Quản lý chất thải: Chất thải trong quá trình nuôi vỗ béo phải được thu gom và xử lý theo quy định của pháp luật.

3.4. Vệ sinh thú y

Bò trước khi đưa vào vỗ béo cần được tẩy nội, ngoại ký sinh trùng; đối với những con bị bệnh cần điều trị khỏi mới đưa vào vỗ béo;

Thực hiện các biện pháp phòng bệnh bắt buộc theo quy định của pháp luật về thú y;

Chuồng trại phải được tiêu độc, khử trùng và vệ sinh trước, trong và sau khi nuôi vỗ béo.

3.5. Thời gian vỗ béo

Trung bình 50-90 ngày với dự kiến tăng trọng: 700-900g/con/ngày đối với bò nội, 1.100-1.400 gam/con/ngày đối với bò lai trên 75% máu Zebu, từ 1.500-1.800 gam/con/ngày đối với bò ngoại và bò lai 50% máu bò thịt ôn đới.

4. Ghi chép

Phải có sổ ghi chép các thông tin cần thiết trong quá trình nuôi vỗ béo bò, như: thời gian bắt đầu vỗ béo, thời gian kết thúc vỗ béo, thức ăn bổ sung, vắc xin, thuốc thú y, chất ức chế động dục…;

5.  Xây dựng quy trình vỗ béo

Trên cơ sở hướng dẫn này, các cơ sở nuôi vỗ béo bò xây dựng quy trình cụ thể cho phù hợp với thực tiễn để ban hành và áp dụng vào sản xuất./.

PHỤ LỤC

Nhu cầu Năng lượng trao đổi (ME) và Protein thô cho bò thịt

Tiêu chuẩn ăn dùng cho bò nhiệt đới (Kearl, 1982)

* Nguồn: Nhu cầu dinh dưỡng của gia súc nhai lại nuôi ở vùng nhiệt đới – Kearl, 1982

Thành phần dinh dưỡng khuyến cáo cho khẩu phần ăn hoàn chỉnh nuôi bò vỗ béo (dạng vật chất khô)

Các công thức thức ăn tinh hỗn hợp khuyến cáo

Phương pháp phối trộn thức ăn thủ công tại gia đình

• Các dụng cụ cần thiết: Cân, xẻng, chậu, thúng…
• Sử dụng nền nhà, nền sân gạch, nền xi măng hoặc tấm nhựa, bạt;
• Phối trộn theo nguyên tắc: Những nguyên liệu ít trước khi phối trộn phải nâng thể tích lên trước, sau đó phối trộn như phương pháp trộn bê tông;
• Với công thức có rỉ mật chỉ trộn trước khi cho ăn theo tỷ lệ đã định sẵn;
• Phối trộn khẩu phần hoàn chỉnh (TMR): Trước khi phối trộn với thức ăn tinh theo tỷ lệ đã được định sẵn, thức ăn thô phải được băm, cắt thành đoạn nhỏ để tăng  khả năng đồng đều khi trộn với thức ăn tinh.

Bảng thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng thức ăn cho gia súc nhai lại

* Nguồn: Bảng thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng thức ăn – Viện Chăn nuôi

Nguồn Tài liệu: Cục Chăn nuôi