Tiêu chảy là vấn đề phổ biến đối với bê con mới sinh. So với thuốc kháng sinh, quản lí sữa đầu tốt có thể tạo ra một một lộ trình tốt hơn cho sức khỏe bê con và lợi nhuận.
Theo như ước lượng khoảng 56% những vấn đề về sức khỏe trong thời kì đầu là có liên quan đến tiêu chảy, tạo nên một vấn đề sức khỏe số 1 đối với bê con mới sinh và chiếm 52.2% tỉ lệ bê con chết trước khi cai sữa, đây cũng là nguyên nhân chính gây ra sự chậm tăng trưởng, tăng nhu cầu lao động và tăng chi phí. Ở Mĩ, 23,9% bê cái bị ảnh hưởng và được điều trị chứng tiêu chảy và tỉ lệ chết trước cai sữa ước tính ở mức 7.8% theo như trường Đại học Cornell và Hệ thống theo dõi Sức khỏe động vật Quốc gia (NAHMS,2007), theo thứ tự.
Không phải vi khuẩn
Các trận dịch do nhiễm trùng gây tiêu chảy trên bê về bản chất thường nhanh chóng và đa yếu tố. Tác nhân gây bệnh đường ruột chính tạo ra tiêu chảy trên bê là virus (tức là rotavirus bò, corona-virus (BCoV) bò, tiêu chảy bò do virus (BVDV) và ký sinh trùng cực nhỏ (Cryptosporidium parvum), như được trình bày trong Hình 1. Vi khuẩn như Salmonella (S.) enterica, Escherichia (E.) coli, Clostridium (C.) perfringens, thường là tác nhân gây nhiễm thứ cấp.
Vì thuốc kháng sinh không có tác dụng chống lại virus và kí sinh trùng, nên việc ứng dụng của chúng ít có ý nghĩa. Kháng sinh sử dụng trong trường hợp này có nhiều bất lợi. Thứ nhất, bê cái được điều trị bằng kháng sinh thì cho năng suất sữa kém 492 kg (1084lbs) trong suốt giai đoạn cho sữa đầu tiên, theo Mike van Amburgh của trường Đại học Cornell và sự đồng tình của một số khác. Thứ hai, kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn đường ruột có lợi, bình thường và vì vậy phá vỡ sức khỏe đường ruột. Thứ ba, sự tiêu diệt vi khuẩn Gram – chết làm giải phóng một lượng nội độc tố, là thành phần lipopolysaccharide của thành tế bào.
Theo James Cullor của UC Davis, tác động chung của nội độc tố được ghi chép một cách cẩn thận và được báo cáo, bao gồm cả tình trạng hôn mê, suy kiệt phổi, thân nhiệt cao tạm thời theo sau là thân nhiệt giảm, huyết áp giảm, nhịp tim cao theo sau là hiệu suất tim giảm, tiêu chảy, thay đổi về lượng tế bào máu và biến đổi về hệ thống đông máu. Thứ tư, sử dụng kháng sinh liên quan đến sự đề kháng kháng sinh.
Một phương pháp tốt hơn
Sữa đầu từ bò mẹ cung cấp một nguồn sống cho bê con mới sinh để bảo vệ chống lại các thách thức ngay từ khi chào đời. Nó tốt cho hệ thống miễn dịch, hormone và tiêu hóa của bê con, và chứa mọi thứ để đảm bảo sức khỏe cho bê, phát triển năng suất cùng với hàm lượng rất cao các chất dinh dưỡng.
Với khoảng thời gian ngắn khi uống sữa đầu sau khi sinh, một lần bú bê con nhận được 97 yếu tố miễn dịch (thành phần để cấu thành hệ thống miễn dịch), 87 yếu tố tăng trưởng (Hormone sinh học và tiền hormone) và nhiều chủng probiotics khác nhau cùng với prebiotics giúp tăng trưởng và cung cấp thức ăn cho hệ vi sinh vật có lợi trong đường ruột. Sự truyền lại tính miễn dịch thụ động này giúp bảo vệ bê con cho đến khi nó thiết lập được hệ thống nhận dạng mầm bệnh và xử lý.
Thành phần chính của hormone và yếu tố tăng trưởng như relaxin, prolactin, insulin, IGF-1, IGF-2, và leptin chỉ có trong sữa đầu. Những thành phần có lợi của lần vắt sữa đầu có thể tiếp tục tồn tại qua lần vắt sữa thứ 5 hoặc 3 ngày sau khi sau khi đẻ. (Hình 2). Sữa đầu cung cấp một nguồn sống từ bò mẹ cho bê con mới sinh để bảo vệ chống lại những thách thức trong giai đoạn đầu của cuộc sống.
Giải pháp được thiết kế riêng
Sự hình thành sữa đầu bắt đầu từ 3 đến 4 tuần trước khi đẻ với sự tích lũy các hormone, yếu tố tăng trưởng (IGF-I và IGF-II) và chuyển đổi yếu tố tăng trưởng (TGF- ß1 và TGF- ß2) kích hoạt tế bào tuyến vú tiết sữa.
Bởi vì sữa đầu cung cấp kháng thể cho bê con, các nhà làm giống bò có thể thiết kế cơ bản sữa đầu cho bê sắp ra đời bằng cách chủng vắc xin cho bò cái 60-30 ngày trước khi sinh bê để chống lại tác nhân gây bệnh thường xuất hiện nhiều nhất trong trại. Bằng cách đó, bê con mới sinh nhận được sự bảo vệ chọn lọc chống lại các mầm bệnh trong môi trường trại.
Sữa đầu của bò mẹ được chủng vắc xin đã được chứng minh là có khả năng giết vi khuẩn và virus, kích thích phục hồi mô (đặc biệt là vách ruột), chống lại một loạt các chất gây dị ứng và làm mất tác dụng của các sinh vật sản xuất ra độc tố. Sữa đầu cũng đã được chứng minh là có tác dụng điều trị tiêu chảy nặng. Theo khảo sát của Hệ thống Giám sát Sức khỏe Động vật Quốc gia năm 2017, khoảng 19% bê sữa ở Mĩ không có sự truyền miễn dịch thụ động.
Hoàn thành trước thời gian
Tốc độ là quan trọng khi nói đến vắt sữa và cho bê con mới sinh uống sữa đầu với nhiều lí do. Thứ nhất, thành phần của sữa đầu thay đổi sau khi nhau thai thoát ra. Thứ hai, bê mới sinh thiếu enzyme thủy phân các thành phần hoạt tính trong sữa đầu – những enzyme này được phát triển về sau. Thứ ba, điều quan trọng là nắm bắt cơ hội có đủ sức nhờ hiện tượng ”ruột mở”, trong đó phần thượng tá tràng tiếp tục mở cho sự hấp thụ trực tiếp các thành phần của sữa đầu vào máu bê. (lưu ý các mầm bệnh có thể đi vào ruột mở).
Xem xét thêm
Cho bò cái ăn đúng cách vào cuối giai đoạn cho sữa và giai đoạn khô/ cạn sữa, có thể ảnh hưởng tích cực đến chất lượng và số lượng sữa đầu. Độc tố nấm mốc được tìm thấy trên cả ngũ cốc và rơm, có thể làm giảm chức năng miễn dịch và chức năng gan, vì vậy quản lí rủi ro do độc tố nấm mốc là rất cần thiết.
Tác nhân gây ra tiêu chảy xuất hiện trong môi trường nuôi bê. Cải thiện vệ sinh môi trường và giảm các yếu tố gây stress (ví dụ mật độ nuôi cao, thay đổi thức ăn thường xuyên, stress do nhiệt,…) kết hợp với quản lí sữa đầu đúng cách có thể giúp hỗ trợ sức khỏe bê con.
Lời khuyên về việc quản lí sữa đầu hiệu quả
- Vắt sữa đầu từ con khỏe mạnh, tốt nhất trong vòng 2 giờ sau khỉ đẻ.
- Cho uống sữa đầu ở nhiệt độ cơ thể bê con ngay sau khi vắt sữa. Cho uống ít nhất 3 lít ở lần đầu và 2 lít nữa trong vòng 6 giờ sau của vòng đời bê. Nếu có thể thì cũng nên cho uống 6 lít trong ngày thứ 2 và 3 từ lần vắt sữa sau.
- Kiểm tra với máy đo khúc xạ BRIX hoặc máy đo sữa đầu. Hàm lượng protein cung cấp một dự báo tốt về IgG >50g/L IgG (3-4 L sẽ cho 150- 200g) được kiểm tra trên máy đo khúc xạ BRIX >22% cho thấy chất lượng cao (nồng độ IgG cao).
- Sử dụng sữa đầu sạch với nồng độ vi khuẩn thấp: ít hơn 100.000CFU/ml và 10.000 mẫu coli form.
Kết luận
Tất cả bê con sinh ra tại trại đều tiêu biểu cho một cơ hội duy trì hoặc tăng đàn, để cải thiện đàn về di truyền, và để cải thiện hiệu quả kinh tế. Sự xâm nhập của mầm bệnh có thể làm tăng chi phí, gây trở ngại về sức khỏe và năng suất kém. Chất lượng sữa đầu tốt có thể cho phép các nhà nuôi bò sữa giống đạt được kết quả thành công.
Sữa đầu cung cấp một nguồn sống từ bò mẹ cho bê con mới sinh để bảo vệ chống lại những thách thức trong giai đoạn đầu của cuộc sống.
Thạc sĩ kĩ thuật Zanetta Chodorowska
Science & Solutions No.41 – BIOMIN
- tiêu chảy li>
- tiêu chảy trên bê con li> ul>
- Chất kết dính độc tố nấm mốc thức ăn và tình hình thị trường toàn cầu
- Chăn nuôi gà công nghiệp – Lịch sử phát triển, một số thành tựu và thách thức trong kỷ nguyên mới (P2)
- 10 bước quản lý nái đẻ thành công
- Các vấn đề về sức khỏe đường ruột ở gà thịt: Nguyên nhân, hậu quả và giải pháp
- Thức ăn sạch: Bí quyết cho đàn vật nuôi khỏe mạnh
- Vai trò của vitamin trong phản ứng miễn dịch của heo con
- Khoáng vi lượng trong chăn nuôi bò thịt và bò sữa: “Chìa khóa” để thành công
- Để heo con có bộ lông bóng mượt và làn da hồng hào
- Kéo dài đỉnh cao đẻ trứng ở gà bằng các biện pháp dinh dưỡng
- Không để vật nuôi bị chết khát mùa khô hạn
Tin mới nhất
T7,27/04/2024
- Tầm quan trọng của khoáng vi lượng và vai trò trong dinh dưỡng cho gia cầm
- Hà Tĩnh: Phát triển kinh tế gia trại nhờ nuôi Dúi
- Bộ Y tế yêu cầu giám sát chặt chẽ, phát hiện sớm và xử lý kịp thời các ổ dịch
- Heo hơi tăng giá nhưng người dân vẫn ngại tái đàn, vì sao?
- Chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi vịt cho hộ nghèo huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa
- Mavin nhận Bằng khen của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam
- Chất kết dính độc tố nấm mốc thức ăn và tình hình thị trường toàn cầu
- Chăn nuôi gà công nghiệp – Lịch sử phát triển, một số thành tựu và thách thức trong kỷ nguyên mới (P2)
- Hải Dương: Tiêu hủy 10.000 con vịt giống nhập lậu
- Làm trang trại nuôi rắn, anh nông dân trở thành tỉ phú
- Hiệu quả từ nuôi vịt xiêm trên sàn lưới
- 147 nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi hàng đầu thế giới năm 2023: New Hope chiếm giữ vị trí số 1
- Một số ứng dụng công nghệ sinh học trong chăn nuôi
- Nghiên cứu mới giúp gà thả vườn tăng cân, giảm nhiễm bệnh
- Hiệu quả liên kết chăn nuôi gia cầm theo hình thức gia công
- Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc heo thịt
- Các quy trình ngoại khoa trên heo con và những vấn đề cần lưu ý
- Bệnh Dịch tả heo châu Phi: Làm tốt An toàn sinh học đến đâu, rủi ro bệnh càng thấp tới đó!
- Quy trình xử lí chuồng trại sau khi bị nhiễm dịch tả heo châu Phi
- Bệnh gạo lợn: Những điều cần biết
Bình luận mới nhất